Kategori: Makaleler

İkta Sistemi Neden Kaldırıldı? Ekonomik Bir Perspektif Bir ekonomist olarak, sınırlı kaynaklarla yapılan seçimlerin ne kadar kritik olduğunu gözlemlemek, kararların hem bireyler hem de toplumlar üzerindeki uzun vadeli etkilerini anlamak benim için büyük bir önceliktir. Kaynakların sınırlılığı ve bu sınırlı kaynaklar üzerinde yapılan tercihler, ekonomik sistemlerin gelişiminde belirleyici bir rol oynar. Osmanlı İmparatorluğu’nda uygulanan ikta sistemi de, başlangıçta oldukça işlevsel bir ekonomik düzen gibi görünse de, zamanla kaynakların daha verimli kullanılması gerektiği ve sistemin yarattığı dengesizliklerin aşılması gerektiği bir noktaya geldi. Bu yazıda, ikta sisteminin neden kaldırıldığını piyasa dinamikleri, bireysel kararlar ve toplumsal refah açısından ele alacağız ve gelecekteki ekonomik…

Metin Külünk Ne Mühendisi? Bugün Metin Külünk hakkında konuşmak istiyorum çünkü son zamanlarda bu ismin oldukça fazla gündeme geldiğini fark ettim. Kendisinin politikada aktif bir isim olduğunu biliyoruz ama sorum şu: Metin Külünk gerçekten bir mühendis mi? Yoksa, bu unvan sadece kariyerini süslemek için mi kullanılıyor? Hadi bu tartışmalı soruyu masaya yatıralım. Mühendislik mesleği, sadece bir diploma ile kazanılabilecek bir şey değil; sorumluluk, bilgi ve etik gerektiren bir alandır. Peki, Külünk’ün mühendislik kimliği gerçekten ne kadar geçerli? — Mühendislik Kimliği ve Gerçekler Metin Külünk, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Elektrik Mühendisliği bölümünden mezun olduğunu belirtiyor. Buraya kadar her şey standart gibi…

İdealist Yerine Ne Kullanılır? Tarihsel Bir Bakış Geçmişi Anlamak ve Günümüzle Bağ Kurmak Bir tarihçi olarak, geçmişi anlamak ve onu günümüzle bağ kurarak anlatmak her zaman en önemli amacım olmuştur. Tarih, sadece eski zamanların izleriyle değil, aynı zamanda bugüne kadar uzanan toplumsal düşüncelerin, ideolojilerin ve kelimelerin evrimiyle de şekillenir. Zaman içinde kelimeler, anlamlarını kaybedebilir veya farklı şekillerde yorumlanabilir. İdealizm, bu tür bir kelime evrimini yansıtan bir kavramdır. Geçmişte büyük bir felsefi düşünüş biçimi olarak kabul edilen idealizm, bugün farklı bağlamlarda ne ifade eder ve idealist yerine kullanılabilecek başka kelimeler neler olabilir? Bu yazıda, idealizmin tarihsel sürecini, toplumsal dönüşümleri ve dilin…

Kültürel Antropolojinin Kurucusu Kimdir? Bir Kadın ve Bir Erkeğin Bakış Açısıyla Kültürel antropolojinin kurucusu kimdir diye soracak olursanız, sanırım bazılarınız “Bir araştırmacı, bir bilim insanı” demeyi tercih edecektir. Ama soruyu biraz daha derinleştirsek, erkek ve kadın bakış açılarından bu soruya nasıl cevap verilir, hiç düşündünüz mü? Hadi gelin, bu eğlenceli yolculuğa çıkalım ve kültürel antropolojinin babasını (veya annesini?) birlikte keşfedelim! Erkeğin Perspektifi: “Çözüm” Ön Planda Bir erkeğe sorarsanız, kültürel antropolojinin kurucusu, muhtemelen şöyle bir düşünceyle yanıt verir: “Bu işin temellerini atan, araştırma yapıp terimleri ilk kullanan kişi tabii ki bir bilim insanı olmalı! Kimdi o? Edward Burnett Tylor.” Evet, Tylor,…

Uzaya Gidecek Türk Kim? Güç ilişkileri ve toplumsal düzen, her toplumun şekillenmesinde belirleyici bir rol oynar. İktidarın toplumsal yapılar üzerindeki etkisi, bazen görünür bazen de gizli bir şekilde ortaya çıkar. Ancak günümüz dünyasında, güç ilişkilerinin sadece ulusal düzeyde değil, küresel ölçekte de etki yaratması, toplumların dönüşümünde önemli bir faktör haline gelmiştir. Uzay, artık bir hayal değil, somut bir hedef. Türkiye’nin uzaya göndereceği ilk astronot, sadece bir bilimsel başarı değil, aynı zamanda güç ve ideolojinin toplum üzerinde nasıl şekillendiğini gösterecek önemli bir göstergedir. Peki, bu yolculuk kim tarafından yapılacak? Erkek mi, kadın mı? Hangi toplumsal ve siyasal anlamlara sahip olacak? Bu…

Gebze Teknik Üniversitesi Kütüphanesi Herkese Açık Mı? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Değerlendirme Merhaba sevgili okurlar, kütüphane, kitaplardan daha fazlasıdır. Bir toplumsal mekan, herkesin eşit erişebileceği bir bilgi kaynağıdır. Ancak, kütüphanelerin herkese eşit hizmet sunup sunmadığı, bazen daha derin toplumsal soruları gündeme getirebilir. Gebze Teknik Üniversitesi Kütüphanesi’nin herkese açık olup olmadığına bakarken, sadece mekânın fiziksel erişimi değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi unsurları da göz önünde bulundurmak gerekiyor. Gelin, bu meseleyi birlikte farklı bakış açılarıyla ele alalım. Kadınların Perspektifi: Erişim ve Toplumsal Etkiler Kadınlar için, bir kütüphanenin açıklığı sadece fiziksel bir erişim meselesi…

Palamut Derin Deniz Balığı mı? Bir Psikolojik Mercekten Bakış Bir Psikologun Meraklı Girişi İnsan davranışları, düşündüğümüzden çok daha karmaşık ve derindir. Davranışlarımız, içsel dünyamızdaki çeşitli katmanlar tarafından şekillendirilir; bilinçli düşünceler, duygular, sosyal etkileşimler ve algılarımızın birleşimiyle oluşturduğumuz bir toplamdır. Bir psikolog olarak, dünyayı anlamak ve çözümlemek her zaman ilgi alanım olmuştur. İnsanların dünyayı nasıl algıladıkları, nasıl kararlar aldıkları ve ne tür yanılgılarla yüzleşebildikleri üzerine düşünmek, bana her zaman büyük bir merak duygusu vermiştir. Bu yazıda, belki de çoğu kişinin yüzeysel olarak göz ardı ettiği bir soruyu ele alacağım: Palamut derin deniz balığı mı? Sadece biyolojik bir sorudan çok daha fazlası…

Oscar Alan Türk Oyuncu Var mı? Felsefi Bir Bakışla Ele Alınan Sorular Felsefe, dünyayı anlamaya yönelik derin sorgulamalardan doğar. Gündelik hayatta kabul ettiğimiz “gerçeklik” ve “değerler” üzerine düşünürken, toplumlar kendilerine ait öykülerini anlatır. Bu öyküler, insanlar ve kültürler arasındaki sınırları aşarken, bazen bir ödül, bir madalya veya bir başarı öyküsü, o toplumun kendini nasıl tanımladığını ve dış dünyaya nasıl bir mesaj verdiğini şekillendirir. Peki, bir Türk oyuncunun Oscar kazanması, sadece bireysel bir başarı mı, yoksa daha derin bir ontolojik, epistemolojik ve etik anlam taşıyan bir olay mı? Ontolojik Perspektif: Kimlik ve Toplum Ontoloji, varlıkbilimidir; “varlık nedir?” sorusuna yanıt arar. Bir…

Namaz İnfak Mıdır? Etik, Epistemoloji ve Ontoloji Perspektifinden Felsefi Bir İnceleme Bir filozof olarak, bazen bir kavramın içerdiği anlamın ötesine bakmak gerekir. Bir kavram, günlük yaşamda sıradan bir anlam taşırken, felsefi bir bakış açısıyla ele alındığında derinlemesine bir sorgulamayı gerektirir. Namaz ve infak gibi kavramlar, tarih boyunca insanlığın hem dini hem de etik sorularına ışık tutmuş, toplumsal yapıları şekillendiren önemli ritüeller olmuştur. Ancak, bu iki kavramın birbiriyle olan ilişkisinin sorgulanması, hem bireysel hem de toplumsal anlamda bir yenilik getirebilir. Namaz infak mıdır? Bu soruya felsefi bir yaklaşım, hem etik, hem epistemoloji hem de ontoloji çerçevesinde ışık tutabilir. Etik Perspektiften Namaz…

Muhasebede İntaç Ne Demek? Antropolojik Bir Bakış Açısı Giriş: Kültürlerin Çeşitliliğini Keşfetmek Bir antropolog olarak, farklı kültürlerin sosyal yapıları, ritüelleri ve sembollerinin bireyler ve toplumlar üzerindeki etkilerini sürekli merak ederim. Kültürler, insanların hayatını anlamlandırmalarına yardımcı olan dinamik sistemlerdir. Her bir topluluk, kendine özgü pratiklerle, sembollerle ve kimliklerle şekillenir. Ancak bazen, daha günlük hayatta karşılaştığımız kavramlar, kültürler arası farklılıkları ve benzerlikleri anlamak için büyük bir fırsat sunar. Bu yazıda, bir muhasebe terimi olan “intaç”ı antropolojik bir bakış açısıyla ele almayı amaçlıyorum. İntaç, muhasebe dilinde kullanılan bir kavram olmakla birlikte, toplulukların kullandığı semboller, ritüeller ve ekonomik anlamlar üzerinden kimlik inşasını nasıl şekillendirdiğini…